Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı yeni kabine, “teknokrat” ve “ılımlı” isimlerle dikkat çekti. Yeni kabinede Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ekonomik kökenli bir isim olurken, yeni dönemle ilgili açıklama yapılırken, Mehmet Şimşek ile birlikte ekonomi politikalarında farklı bir politika izleneceği kamuoyunda bir beklenti oluştu. AKP içinde bile tepki toplayan sert telaffuzu ve muhalefetiyle polemiklerde konuşulan isimlerden Süleyman Soylu kabine dışında bırakılırken, İstanbul Valisi Ali Yerlikaya’nın daha “ılımlı” bir isim olduğu kaydedildi. . Kabinede sadece bir kadın bakan vardı.
Cumhurbaşkanlığı Kabinesi, Erdoğan tarafından Çankaya Köşkü’nde düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. Kabinedeki isimlerin teknokrat yüklü olması dikkat çekiyor. Erdoğan’ın açıkladığı kabinedeki mevcut isimlerden sadece 2 tanesi; Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy. İkinci dönemde milletvekili olan hiçbir bakan kabinede yer alamamıştı.
Ekonomide paradigma değişecek mi?
Erdoğan, 3 dönem kuralı nedeniyle 14 Mayıs’ta aday olmayan Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Kurulu Başkanı iken Cevdet Yılmaz’ı Başkan Yardımcılığına atadı. Son 5 dönemdir milletvekilliği yapan Yılmaz’ın başbakan yardımcılığı ve Kalkınma Bakanlığı görevlerinde bulunurken Mehmet Şimşek’e yakın isimlerden biri olduğu da söyleniyor. Devlet Planlama Teşkilatı kökenli bir isim olan Yılmaz, söylemlerinde sert bir dil yerine daha aktif ve sakin bir üslup kullanmış.
Ekonomi yönetiminde bir diğer isim ise beklendiği gibi Mehmet Şimşek oldu. Daha önce ekonomi işvereni olan Şimşek, siyasetten uzak 5 yıldır uluslararası şirketlerde çalışıyordu. “Siyasete dönmeyi düşünmüyorum” şeklinde açıklama yapan ve Erdoğan’ın seçim öncesi ve sonrasında görüşmeler yaptığına dair açıklama yapan Şimşek ikna edilerek bakan oldu. Şimşek’in Cevdet Yılmaz ile uyum içinde çalışması ve kısa vadede bir dizi yeni atama ve karar alması bekleniyor. Piyasaların merakla beklediği isim Mehmet Şimşek’in önce Merkez Bankası liderini değiştirmesi bekleniyor.
Mehmet Şimşek Hazine ve Maliye Bakanı oldu Fotoğraf: AP
Yeni ekonomik model olarak adlandırılan sistemde çok büyük bir değişiklik olmamasına rağmen Yılmaz ve Şimşek’in bazı revizyon alanları açacağı kaydedildi. Enflasyonla mücadele etmek ve alım gücünü artırmak amacıyla göreve gelen Mehmet Şimşek’e yakın kadrolar, “Erdoğan’dan bazı garantiler almasaydı işi kabul etmezdi” yorumunu yapıyor.
Ekonominin diğer ayağı iş dünyasından aktarıldı. Uzun yıllar MÜSİAD Başkanlığı yapan Ömer Bolat, Ticaret Bakanlığı’na atandı. Bir dönem AKP MKYK üyesi de olan Bolat, Albayrak Holding’te görev alıyordu.
Vedat Bilgin’in boşalan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na Cumhurbaşkanlığı Sosyal Politikalar Kurulu üyeliği atandı. prof. Dr. Vedat Işıkhan, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmet Bölümü’nde öğretim üyesiydi.
asil dönem bitti
Bir önceki kabinede en çok tartışılan isimlerden biri olan Süleyman Soylu’nun bakanlık dönemi sona erdi. Erdoğan, İçişleri Bakanlığı için siyasetçi kimliğinin ağır bastığı bir isim yerine kamu misyonlarıyla ön plana çıkan Ali Yerlikaya’yı tercih etti. AKP içinde bile tepki toplayan isimlerden biri olan Soylu’nun bakanlığını sürdürmek istediği belirtildi. Yerlikaya, Milli Görüş çizgisine yakın isimler arasında yer alıyor. Yerlikaya, 2015-2018 yıllarında Gaziantep Valisi iken, sığınmacıların kayıt altına alınması ile ilgili çalışmalar yürütmüştür.
Muhalefetle girdiği polemikler, kullandığı sert dil, bir dönem suç örgütü elebaşı Sedat Peker’in açıklamalarının merkezinde yer alması ve bakanlığı dönemindeki tartışmalı uygulamalarıyla sık sık gündeme gelen Soylu’nun, şimdi belli değil.
Görevde kalması beklenen Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın yerine Genelkurmay Başkanı Yaşar Güler atandı. Akar, Genelkurmay Başkanı iken bu göreve atandı. 15 Temmuz darbe girişimi sırasında darbeciler tarafından gözaltına alınan Akar, daha sonra serbest bırakıldı ve Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) içindeki Gülen örgütü mensuplarının tasfiyesinde görev aldı. Akar, terörle mücadelede birçok operasyon başlatan isimlerden biriydi. Akar’ın Meclis’te komisyon başkanlığına atanması bekleniyor.
2018 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Erdoğan’a karşı aday olduğu iddia edilen Abdullah Gül’ün cesaretini kırmak için dönemin Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar’ın Ankara’dan gelen bir heyete dahil edildiği öne sürüldü. Gül gibi Kayserili olan Akar’la ilgili bu tez yalanlanmadı.
Dışişleri’nde Hakan Fidan dönemi
Kabinede en dikkat çeken atamalardan biri de MİT Lideri Hakan Fidan’ın Dışişleri Bakanlığı’na atanması oldu. Erdoğan, 27 Mayıs 2010’dan bu yana 13 yıldır MİT’in başında bulunan Fidan için “gizli küpüm” ifadesini kullanmıştı. MİT’teki görevinden önce Başbakanlık Müsteşar Yardımcılığı görevinde bulunan Fidan, Kürt sorununun analizi için başlatılan süreçte aktif rol oynayan ve Erdoğan’ın talimatıyla “Başbakan özel temsilcisi” olarak Oslo’da PKK yöneticileriyle görüşen isimler arasında yer aldı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki ve Dışişleri Bakanı Hakan FidanFotoğraf: Ümit Bektaş/REUTERS
Çalışmalarında çok “titiz” olduğu bilinen Fidan, 2015 yılında Ahmet Davuoğlu’nun isteği üzerine milletvekilliği ve bakanlık görevinden istifa etti. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan bu istifayı yanlış bulunca MİT’e geri döndü. Erdoğan, “Biz görüşlerimizi belirttiğimiz halde istifa edip aday olduysa tabi ki gücenirim, gitmemesi gerekirdi” şeklinde bir açıklama yapmıştı.
Hakan Fidan, Libya ile imzalanan yurt dışı anlaşması, Irak ve Suriye’de terör örgütleriyle yapılan çalışmalar, Suriye’deki iç savaşta Özgür Suriye Ordusu’na verilen temeller, Ukrayna-Rusya savaşında esir takası, kaçak Gülen üyelerinin getirilmesi yurt dışında ise PKK ve DEAŞ terör örgütü yöneticilerinin, birçok konuda aktif rol aldığı biliniyor.
Hakan Fidan, 2012 yılında hükümet ile Gülen örgütü arasında yaşanan krizde sıkça gündeme gelen isimlerden biri. 7 Şubat 2012’de Gülen örgütüne bağlı bir savcı tarafından ifadeye çağrılan Fidan, ifade vermeye gitmedi. Dönemin başbakanı olan Erdoğan, daha sonra yaptığı açıklamada, Fidan’ın ifade vermeye gitmiş olsaydı tutuklanacağını söyledi.
15 Temmuz darbe girişimi sırasında da MİT Başkanı olan Hakan Fidan, darbe girişiminden önceden haber alamamakla eleştirildi. Hakan Fidan, darbe girişimini araştırmak üzere TBMM’de kurulan komisyona da bilgi vermedi.
Hakan Fidan başkanlığındaki MİT, son 2 yıldır başlatılan Suriye, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Mısır ve İsrail ile yürütülen normalleşme süreçlerinde de aktif olarak görev yaptı.
Fidan’ın bakan olarak yeni dönemde ABD ve Batı çıkarları doğrultusunda aktif görev üstlenecek isimlerden biri olması bekleniyor.
Kabinedeki tek kadın bakan
Yeni kabinedeki tek kadın bakan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş oldu. 2019 yılında Cezayir Büyükelçisi olan ve bu görevi bakan olarak atanana kadar sürdüren Göktaş, Belçika asıllı bir isim.
2009 yılında Belçika’da da milletvekili seçilen ve Avrupa’nın ve Belçika’nın ilk örtülü milletvekili olduğu söylenen Göktaş, 2015 yılında Belçika’da Ermeni soykırımını tanımadığı için partisinden ihraç edilmişti.
Göktaş, İslam İşbirliği Teşkilatı Kadın Danışma Kurulu üyesi olarak da görevine devam ediyor.
Yeni anayasayı hazırlamak için
Adalet Bakanlığı’na atanan Yılmaz Tunç, AKP’nin son Küme Başkanvekili oldu. 5 dönemdir milletvekili olan ve 14 Mayıs’ta aday gösterilmeyen Yılmaz Tunç, görev süresi boyunca sert polemiklerden kaçınan biri olarak da biliniyor. Adalet Kurulu Başkanlığı görevinde de bulunan Tunç, yeni Anayasa’nın hazırlanması ve başkanlık sisteminin planlanan revizyonunda da görev alacak.
Yılmaz ve Şimşek’in yanı sıra kabinede daha önce bakanlık yapmış isimler de var. AKP’nin Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Özhaseki, daha önce misyon olarak görev yaptığı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na döndü.
Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı olduktan sonra milletvekili ve bakan olan Özhaseki, 2019 Ankara yerel seçimlerinde Mansur Yavaş’a karşı yarışmış ve seçimi kaybetmişti.
Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak da 2017-2018 döneminde bu görevi yürüttü. 4 dönem Rize milletvekili olan Bak, Erdoğan’a yakın isimler arasında yer alıyor.
Daha önce Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarlığı görevinde bulunan Erdoğan, Hacı Bayram Veli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yusuf Tekin’i getirdi. Nabi Avcı ve İsmet Yılmaz’ın bakanlık yaptığı dönemde müsteşarlık yapan Tekin’in “bakanlardan çok bakanlıkta daha etkili olduğu” belirtildi. Ziya Selçuk’un bakan olmasının ardından rektörlük görevine Milli Eğitim Bakanlığı’nda görev almayan Yusuf Tekin getirildi. Yusuf Tekin, rektör olabilmek için en az üç yıl profesörlük yapma şartının Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kaldırılmasıyla dikkat çekti. Yusuf Tekin, profesör olduktan iki ay sonra rektör oldu. Tekin, 5 yıl aradan sonra bu kez bakan olarak Milli Eğitim Bakanlığı’na döndü.
Bakan yardımcısı oldu
Kabinede mevcut bakanlıklarda bakan yardımcısı olarak atanan 3 isim bakan olarak yer aldı. Bakanlıklara Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı İbrahim Yumaklı, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Alparslan Bayraktar atandı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı olan 39 yaşındaki Fatih Kacır da Selçuk Bayraktar’a yakın isimler arasında yer alıyor. Teknofest Yönetim Kurulu Başkanı olan Kacır, aynı zamanda Selçuk Bayraktar başkanlığındaki T3 Vakfı’nın da kurucusu ve yöneticisi. Kacır da ASELSAN yönetiminde yer alan isimlerden biri.
Alparslan Bayraktar da bakanlıktan gelen isimlerden biri. Eski EPDK üyesi olan Bayraktar, “Enerji Düzenleyicileri Konfederasyonu” ve “Bölgesel Enerji Düzenleyicileri Derneği” başkanlığı yaptı. Bayraktar, halen “Dünya Enerji Konseyi” Türkiye Başkanı’dır. Bayraktar aynı zamanda Türkiye’nin ABD Büyükelçisi Murat Mercan’ın damadı.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına atanan Abdülkadir Uraloğlu bürokratlardandır. 2018 yılından itibaren Karayolları Genel Müdürü olarak görev yapan Uraloğlu, 2015 yılında İzmir’de görevdeyken istifa ederek AKP’den milletvekili adayı oldu ancak aday gösterilmedi.
Bakanların salı günü TBMM’de yemin etmesi bekleniyor ve aynı gün ilk kabine toplantısı yapılacak.
DW Türkçe’ye VPN ile nasıl erişebilirim?
